Վերջին օրերին ընկերներիցս տեղեկացա, որ Վայոց Ձորում զորակոչն իրականացվում է խիստ սուբյեկտիվ և անհասկանալի սկզբունքներով: Օրինակ՝ համընդհանուր զորահավաքի արդյունքում, գյուղերից մեկից առաջնագիծ են տարել երեք հարազատ եղբայրների: 

Ի դեպ, այս լուրը մարզում տարածվել է այն բանից հետո, երբ զորահավաք իրականացնող պատասխանատուները եկել են նրանց չորրորդ եղբոր հետևից ու հանդիպել ընտանիքի անդամների և համագյուղացիների դիմադրությանը: 

Նմանատիպ դեպք եղել է նաև հարևան համայնքում, այստեղ էլ պատկան մարմինները զորահավաքի առաջին օրը զորակոչել են ընտանիքի հորն ու երկու որդիներին, իսկ մի քանի օր անց եկել են երրորդ որդու ետևից: 

Բարեբախտաբար այստեղ նույնպես հաղթել է առողջ բանականությունը, և հարազատների հորդորներին անսալով զինվորականներն ուղղակի հեռացել են և հանգիստ թողել բազմանդամ ընտանիքի հոգսերն իր վրա վերցրած կրտսեր որդուն:
 
   Որպես սառը դատողության տեր և ռազմական գործին լավատեղյակ անձ, ի սկզբանե փորձեցի չտրվել զգացմունքներիս և օբյեկտիվորեն վերլուծել տեղի ունեցածի հնարավոր պատճառները: Առաջին միտքն այն էր, որ մի գուցե ինչ որ անհավանական զուգադիպությամբ, վերոհիշյալ դեպքերի բոլոր մասնակիցները հազվագյուտ զինվորական մասնագետներ են, որոնք այս պահին խիստ անհրաժեշտ են առաջնագծում:

 Ասենք՝ հրետանավոր, կամ ականանետորդ:

 Մի քանի զանգով սակայն պարզվեց ճիշտ հակառակը. նույն ընտանիքից զորակոչվածները հետևակայիններ են՝ զինվորական ամենատարածված մասնագիտության տեր: 

Այս տեղեկությունն ինձ խիստ անհանգստացրերց, միակ տրամաբանական հիիմնավորումն այս պարագայում այն էր, որ առաջնագծում ստեղծվել է ծայրահեղ ծանր իրավիճակ և առաջիկա մի քանի օրվա ընթացքում բոլոր զինապարտ տղամարդիկ զորակոչվելու են:

 Այս վարկածն ստուգելու համար, ուղղակի մի քանի օր պարբերաբար զանգահարում էի տարբեր համայնքներում բնակվող զինապարտ ծանոթ-բարեկամներիս, սակայն նրանցից ոչ ոք այդ օրերին այդպես էլ զորակոչման ծանուցագիր չստացավ: Արդյունքում, որքան էլ որ ցավալի է, եկա այն եզրակացության, որ գյուղերում տեղի ունեցածի պատճառը որևե սկզբունքից զուրկ, խիստ սուբյեկտիվ զորահավաքն է: 
Եվ կարծես նշվածի ապացույց, վերլուծությանս վերջին օրը ստացա ողբերգալի մի լուր, և էլի Վայոց Ձորի գյուղերից: 

Համընդհանուր զորահավաքի առաջին օրը զորակոչվել էր ժամկետային զինծառայողի հայրը, որի որդին երկու օր անց զոհվել էր առաջնագծում: Համագյուղացիներն ու պատկան մարմինները մի քանի օր փնտրում էին որդեկորույս հորը, որը նույնպես առաջնագծում էր և որդու մահվան պահին, արդեն մի քանի օր կապի դուրս չեր եկել:

 Նրան կարողացան գտնել և գյուղ վերադարձնել գույժը ստանալուց միյայն չորս օր անց: Վստահ եմ, որ զորահավաքն իրականացնող պատասխանատուները որևե միտումնավոր կամ կանխամտածված քայլ չեն անում նման իրավիճակներ ստեղծելու համար: 

Պատճառը թերևս առաջին օրերին օպերատիվ գործելու մեծ ցանկությունն է եղել և իրավական կարգավորման բացերը: Հույս ունեմ, որ զորակոչի գործընթացը հնարավորինս շուտ կկանոնակարգվի և համապատասխան նորմատիվ-իրավական ակտերով կսահմանվեն հստակ սկզբունքներ, ներառյալ բացառությունները՝ նմանատիպ դեպքերից խուսափելու համար:

Աշոտ Ղազարյան

վերլուծաբան