20-րդ դարի սկզբներին, երիտասարդ հրեան գալիս է նյու յորքյան հանրաճանաչ րաբբիի մոտ և ասում, որ ուզում է ուսումնասիրել Թալմուդը:

– Դու արամերեն գիտե՞ս, – հարցնում է րաբբին:

– Ոչ:

– Իսկ եբրայերեն:

– Ոչ:

– Իսկ մանուկ ժամանակ ուսումնասիրե՞լ ես Թոուր:

– Ոչ րեբբե: Բայց դուք մի անհանգստացեք: Ես ավարտել եմ Բերկլիի փիլիսոփայության ֆակուլտետը և նոր եմ պաշտպանել փիլիսոփայությունից գիտական ատենախոսությունս՝ Սոկրատի փիլիսոփայության տրամաբանություն թեմայով: Եվ այժմ,  որպեսզի լրացնեմ իմ գիտելիքներում մնացած բաց տեղերը՝ ուզում եմ մի փոքր Թալմուդ ուսումնասիրել:

– Դու պատրաստ չես Թալմուդ սովորել, – պատասխանում է րաբբին, – սա մարդու կողմից գրված ամենախորը գիրքն է: Բայց քանի որ դու պնդում ես, ես հատուկ քո համար կկազմակերպեմ տրամաբանության թեստ: Կկարողանաս լուծել այն՝ ես կպարապեմ քո հետ:

Երիտասարդը համաձայնվում է և րաբբին շարունակում է.

– Երկու մարդ իջնում են ծխատար խողովակով: Մեկը դուրս է գալիս մաքուր դեմքով, մյուսը՝ մրոտված: Նրանցից ո՞վ կգնա լվացվելու:

Երիտասարդ փիլիսոփայի աչքերը զարմանքից «դուրս են պրծնում».

– Սա՞ է տրամաբանության թեստը:

Րաբբին գլխով է անում:

– Դե իհարկե նա, ում դեմքը մրոտ է:

– Ճիշտ չէ: Մտածիր տրամաբանորեն՝ նա, ով մրոտ դեմք ունի, կնայի մաքուր դեմքովին և կմտածի, որ իր դեմքն էլ է մաքուր: Իսկ նա, ում դեմքը մաքուր է, կնայի մրոտի դեմքին և կմտածի որ ինքն էլ է կեղտոտվել և կգնա լվացվելու:

– Խորամանկ է մտածված, – հիացմունքով ասում է երիտասարդը: – Րաբբե, տուր ինձ ևս մեկ թեստ:

– Շատ լավ երիտասարդ: Երկու մարդ իջնում են ծխատար խողովակով: Մեկը դուրս է գալիս մաքուր դեմքով, մյուսը՝ մրոտված: Նրանցից ո՞վ կգնա լվացվելու:

– Բայց դուք նոր բացատրեցիք՝ նա ում դեմքը մաքուր է:

– Ճիշտ չէ: Երկուսն էլ կգնան լվացվելու: Մտածիր տրամաբանորեն՝ նա, ով մաքուր դեմք ունի, կնայի մրոտին և կմտածի, որ իր դեմքն էլ է մրոտված: Իսկ նա, ով մրոտված է, կտեսնի որ երկրորդը գնում է լվացվելու՝ կհասկանա, որ ինքն էլ է մրոտված և նույնպես կգնա լվացվելու:

– Ես այդ մասին չէի մտածել: Ապշելու բան է: Ես տրամաբանական սխալ էի թույլ տվել: Րեբբե, խնդրում եմ, ևս մեկ թեստ:

– Շատ լավ: Երկու մարդ իջնում են ծխատար խողովակով: Մեկը դուրս է գալիս մաքուր դեմքով, մյուսը՝ մրոտված: Նրանցից ո՞վ կգնա լվացվելու:

– Դե… երկուսն էլ կգնան լվացվելու:

– Ճիշտ չէ: Նրանցից ոչ ոք էլ չի գնա լվացվելու: Մտածիր տրամաբանորեն՝ Նա, ով մրոտված է, կնայի նրան, ում դեմքը մաքուր է և չի գնա լվացվելու: Իսկ նա, ում դեմքը մաքուր է, կտեսնի որ մրոտվածը չի գնում լվացվելու՝ կհասկանա, որ իր դեմքը մաքուր է, և նույնպես չի գնա լվացվելու:

Երիտասարդ փիլիսոփան սկսում է հուսահատվել:

– Բայց հավատացեք, ես կարող եմ Թալմուդ սովորել: Հարցրեք մեկ այլ բան:

– Լավ, երկու մարդ իջնում են ծխատար խողովակով….

– Ա՜խ, Աստվա՜ծ… ոչ մեկն էլ չի գնա լվացվելու…

– Ճիշտ չէ: Այժմ դու համոզվեցիր, որ Սոկրատի փիլիսոփայության տրամաբանությունն իմանալը բավական չէ, որպեսզի Թալմուդ սովորես: Ասա ինձ, ինչպե՞ս կարող է այնպես պատահել, որ երկու մարդ իջնելով միևնույն խողովակով՝ նրանցից մեկը մրոտի դեմքը, իսկ մյուսը ոչ: Արդյո՞ք չես հասկանում: Այս հարցը ամբողջությամբ անիմաստ է: Եվ եթե դու ծախսես քո ամբողջ կյանքը՝ պատասխանելով անիմաստ հարցերի, ապա քո բոլոր պատասխանները նույնպես զրկված կլինեն իմաստից: